مشاغل سخت و زیان آور به گروهی از فعالیت‌ها گفته می‌شود که به دلیل شرایط کاری دشوار و خطرات احتمالی، تأثیرات منفی بر سلامت جسمی و روحی افراد دارند. این مشاغل معمولاً شامل کار در محیط‌های پرخطر همراه با انواع آلودگی‌، فشارهای روانی بالا و دیگر عوامل مضر برای سلامت جسم و روان هستند. کارگران در این حوزه‌ها با چالش‌های فراوانی مواجه می‌شوند که نه تنها بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه ممکن است عوارضی چون بیماری‌های مزمن، اختلالات روانی و آسیب‌های جسمی را به همراه داشته باشد.